In welk land je gebruik kunt maken van de sociale zekerheid (waaronder je ziekteverzekering), hangt af van twee factoren:

• je werksituatie (loondienst, zelfstandig, werkloos, gedetacheerd, etc.)
• het land waar je woont (niet je nationaliteit)

Er zijn verschillende systemen van publieke ziekteverzekering:

• terugbetalingsprincipe (cfr. België): verplicht, (gedeeltelijke) terugbetaling van kosten
• naturaprincipe (cfr. Spanje): aangeboden zorg door overheid (publieke dokters, hospitalen, etc.)

Werken in het buitenland

Als je in loondienst of zelfstandig in een ander EU-land werkt, moet je je inschrijven bij het socialezekerheidsstelsel in je gastland. Jij en je gezin vallen dan onder het socialezekerheidsstelsel van dat land.

Gedetacheerd in het buitenland

Als je voor minder dan 2 jaar naar een ander land gedetacheerd wordt, kan je verzekerd blijven in België. Vraag je Belgische mutualiteit om een S1-formulier en een Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK). Daarmee hebben jij en je gezin recht op gezondheidszorg in het gastland.

Als je in België nog aanspraak wilt hebben op sociale zekerheid, heb je een A1-formulier nodig. Als werknemer moet je dit bij je werkgever vragen. Als zelfstandige moet je het aanvragen bij je mutualiteit. Tijdens het buitenlands verblijf moet je op elk moment ook het A1-formulier kunnen laten zien.

Ben je langer dan 2 jaar gedetacheerd?

Je kan een vrijstelling aanvragen, zodat je gedurende je hele detachering onder de Belgische sociale zekerheid blijft vallen. Een vrijstelling kan enkel verleend worden met instemming van beide betrokken landen en zijn slechts geldig voor een bepaalde periode. Als je geen vrijstelling krijgt, moet je overstappen naar het lokale socialezekerheidsstelsel en daar premies betalen. Wil je dat niet, dan moet je ten minste 2 maanden stoppen met werken in je gastland.

Grenswerker

Als je werkt in het ene land en woont in het andere, heb je recht op medische behandeling in beide landen. Je moet je in je werkland inschrijven bij een zorgverzekeraar en daar dan een S1-formulier aanvragen. Met dit formulier kunnen jij en je gezinsleden zich inschrijven bij een ziektekostenverzekering in je woonland.

Gepensioneerd

Als je een pensioen ontvangt uit het land waar je woont, dekt de zorgverzekering van dat land de ziektekosten, ongeacht of je ook nog een pensioen uit een ander land ontvangt. Als je geen pensioen ontvangt van je woonland, dan val je onder de zorgverzekering van het land waar je het langst verzekerd bent geweest. Vraag een S1-formulier aan bij je mutualiteit en geef het bij aankomst aan de zorgverzekeraar in het gastland. Het formulier geeft je recht op ziektekostendekking in het land waar je verblijft.

Wanneer je als gepensioneerde in het buitenland woont bestaat er geen recht op terugbetaling van je ziektekosten voor gezondheidszorg ten laste van België. Er bestaat echter een uitzondering wanneer je als gepensioneerde aan dezelfde voorwaarden voldoet en:

• in een land woont dat de Europese verordeningen toepast of in een land waarmee België een akkoord heeft gesloten dat de gezondheidszorg omvat (Algerije, Bosnië-Herzegovina, Kosovo, Kroatië, Macedonië, Montenegro, Servië, Tunesië, Turkije)

EN

• geen pensioen van je verblijfsland ontvangt.

Tip: Neem voor je vertrek tijdig contact op met je Belgische ziekteverzekeraar/mutualiteit. Leg je situatie duidelijk uit en vraag wat je te doen staat.

Bron:

https://europa.eu/youreurope/citizens/work/unemployment-and-benefits/country-coverage/index_nl.htm

https://europa.eu/youreurope/citizens/health/when-living-abroad/health-insurance-cover/index_nl.htm