In welk land je gebruik kunt maken van de sociale zekerheid (waaronder je ziekteverzekering), hangt af van twee factoren:

• je werksituatie (loondienst, zelfstandig, werkloos, gedetacheerd, etc.)
• het land waar je woont (niet je nationaliteit)

Er zijn verschillende systemen van publieke ziekteverzekering:

• terugbetalingsprincipe (cfr. België): verplicht, (gedeeltelijke) terugbetaling van kosten
• naturaprincipe (cfr. Spanje): aangeboden zorg door overheid (publieke dokters, hospitalen, etc.)
• geen systeem (cfr. Verenigde Staten): volledige private markt

Als je woont en werkt in het buitenland, dan val je onder de lokale sociale zekerheid.

Behoud van de Belgische sociale zekerheid

Er zijn enkele situaties waarin je een band met de Belgische sociale zekerheid kan behouden:

• Detachering: Als je Belgische werkgever je naar een ander land stuurt voor een tijdelijke opdracht, ben je een “gedetacheerde werknemer”. Tijdens een detachering blijft de arbeidsrelatie met de werkgever bestaan zodat je bij je terugkeer geen bijkomende formaliteiten meer moet vervullen. Bovendien blijf je onderworpen aan het socialezekerheidsstelsel van België, en vrijgesteld van onderwerping in het land van tijdelijke tewerkstelling. Een detachering is enkel mogelijk in een land waarmee België een sociale zekerheidsverdrag gesloten heeft (verdragsland). Bekijk zeker het overzicht van verdragslanden.

• Overzeese Sociale zekerheid: De Overzeese Sociale Zekerheid (OSZ) is een openbare instelling met staatswaarborg die een volledige dekking op het vlak van sociale zekerheid (pensioen, ziekte, invaliditeit, geneeskundige verzorging, ongevallen,…) biedt. De OSZ is enkel mogelijk als je tewerkgesteld bent in een land buiten de EER of Zwitserland. Je kan je individueel aansluiten of je werkgever kan je verzekeren met een collectief contract. Je betaalt een maandelijkse bijdrage naar keuze, gelegen tussen een bij wet vastgelegd minimum en maximumbedrag. De bedragen zijn gekoppeld aan de Belgische prijsindex. Meer informatie over OSZ, de tarieven en hoe je je kan aansluiten, vind je op de officiële site.

Tip: Het is vaak aangeraden om een privéverzekering af te sluiten. Aanbieders van privéverzekeringen bieden de hefboom om het sociale aspect naar een hoger niveau te tillen. De sociale zekerheid in je nieuwe gastland kan immers heel sterk verschillen met die in België.

Tip: Twijfels over je (internationale) sociale zekerheid en de terugbetaling van je medische kosten? Gebruik het eenvoudige en duidelijke platform van de RSZ. Je kan je vragen ook sturen naar contact@rsz.fgov.be

Tip: Wil je wat meer informatie over de plaatselijke sociale zekerheid en de medische zorg? Je vindt handige overzichten van zowat alle internationale sociale zekerheden op de Amerikaanse site van de Social Security.

Tip: Neem voor je vertrek tijdig contact op met je Belgische ziekteverzekeraar/mutualiteit. Leg je situatie duidelijk uit en vraag wat je te doen staat.