“We zijn sociaal ondernemers, geen missionarissen”

Als oudste zoon van zes kinderen was het logisch dat Eddy De Nil in het verzekeringskantoor van zijn ouders zou stappen. Hoewel hij meer interesse had voor de sociale sector, stond het buiten kijf dat hij als verzekeringsmakelaar zou starten. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan, en twintig jaar geleden richtte hij de vzw Caprioolkinderen op. In Ethiopië haalde hij intussen meer dan 2.000 kinderen van straat door hen onderdak en onderwijs te bieden. De oorlog die er momenteel woedt, maakt het onmogelijk om dat project verder uit te bouwen. Sinds 2019 concentreert hij zich op Kenia.

Sociale onderneming

“Rond mijn veertigste voelde ik dat ik verandering wilde in mijn werk en leven. Het verzekeringskantoor draaide goed, maar ik stond voor de keuze: ofwel wordt het kantoor kleiner, ofwel maak ik mezelf misbaar. Dat tweede bleek de beste oplossing; het personeel houdt alles draaiende zonder dat ik zelf fysiek aanwezig moet zijn. Het gaat zelfs zover dat ik de code van onze kluis niet eens weet. Ik ben er nu enkel nog voor beleidszaken en onderhouden van ons netwerk.

Dat gaf me de ruimte om te gaan voor wat al jaren onderhuids broeide. Ik wilde sociaal ondernemen en dingen ten gronde veranderen. Bij een bezoek aan Ethiopië zag ik ’s morgens vroeg kinderen uit riolen komen. Het beeld stond op mijn netvlies gebrand; ze woonden in riolen en hadden geen toegang tot onderwijs. Op zo’n moment kan je wegkijken, of iets proberen te veranderen.”

Werking

Hij richtte Caprioolkinderen op, een combinatie van een circusschool en regulier onderwijs. Waar veel sociale projecten van eerder korte duur zijn, draait het zijne al twintig jaar. Dat komt doordat hij zijn zakelijke kennis ook toepast in de vzw. “Ik breng een professionalisering binnen die bij veel andere kleine ngo’s ontbreekt. De grootste uitdaging blijft echter middelen verzamelen. Ik heb ervoor gekozen om veel van mijn eigen middelen in de vzw te steken, zodat er geen werkingskosten zijn en alle giften honderd procent naar het project kunnen gaan. Momenteel bestaat ons jaarbudget voor ongeveer 60% uit eigen middelen en 40% externe middelen. Maar ik wil dat dit project ook kan voortbestaan mocht ik er plots niet meer zijn.

Lokaal

Het zwaartepunt van de onderneming ligt lokaal. Het project wordt gerund door 10 sociaal werkers en enkele vrijwilligers. Eddy gaat zelf enkele keren per jaar op bezoek. “Ik vind het heel belangrijk dat het project lokaal gedragen wordt. We zijn geen missionarissen die mensen komen redden; we hebben een algemene visie die we willen uitdragen en die wordt op lokaal niveau geïmplementeerd. Zelfs na al mijn bezoeken is de lokale context soms moeilijk te navigeren – omdat ik zelf niet in Ethiopië of Kenia ben opgegroeid. Dan is het van uiterst belang dat je goeie mensen aan het werk kan zetten, die perfect weten wat het beste is voor de organisatie.”

Oorlog

De oorlog in Ethiopië legde de activiteiten van Caprioolkinderen stil. De laatste keer dat Eddy ter plaatse was, dateert van voor de coronapandemie. Hij kon en wilde niet stoppen, en week uit naar Kenia. “Het gaf me een manier om verder te gaan. Ik wilde niet stoppen, maar de oorlog maakte het onmogelijk. Ik wilde altijd al een sociale onderneming runnen, maar het hoefde niet per se Ethiopië te zijn – dat was eerder toeval. Dus richtte ik me op Kenia. Ik leg mezelf nog een veel grotere druk op nu dan toen ik in Ethiopië startte.”

Het project in Kenia heeft een licht andere insteek. Samen met enkele andere Vlaamse vzw’s richtte hij een mobiele school op, die gemakkelijk in sloppenwijken raakt. Intussen volgen zo’n 300 kinderen er onderwijs. “Dat wil zeggen dat ik niet van de ene op de andere dag kan stoppen; dat zou betekenen dat hun opleiding niet kan worden afgemaakt. Dus, zoals het een goede bedrijfsleider betaamt, ben ik nu aan het werken aan een plan om een buffer voor vijf jaar ver op te bouwen. Je weet nooit wat het leven brengt, maar zo verzeker ik me ervan dat de opleidingen kunnen afgerond worden mocht ik plots uitvallen.”

Bier

Eddy blijft boven alles ondernemer. Hij probeert op verschillende manieren aan fondsenwerving te doen en heeft het hart ook in België op lokaal niveau. In 2022 waagde hij zich aan een minder courante manier om middelen te verzamelen, en bracht een bier uit onder de naam Caprioolkinderen.

“Brouwerij De Smedt brouwde hier vroeger enkele bieren, waaronder Affligem. Toen Heineken de brouwerij overkocht, lieten ze de andere bieren stilletjes verdwijnen. Ik heb één van de oude recepten opgevist en de naam in Caprioolkinderen veranderd om het zo opnieuw te laten bottelen. Het viel samen met de 60ste verjaardag van ons verzekeringskantoor en de 20ste verjaardag van Caprioolkinderen.”

Buurlanden

Ethiopië en Kenia zijn twee heel verschillende landen. “Ethiopië is heel authentiek. Er heeft quasi geen kolonisatie plaatsgevonden, met uitzondering van enkele dagen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er is een andere tijdstelling dan bij ons, met 12 maanden van 30 dagen en één maand van 5 dagen; dat zorgt ervoor dat het jaartal zo’n zeven jaar verschilt. Het was het snelst groeiende land op het continent maar nu zijn we terug bij af, door de oorlog die er heerst.

Hoewel Kenia een buurland is, verschillen ze erg onderling, en ze weten ook nauwelijks iets over elkaar. In Kenia is momenteel een gigantische inflatie aan de gang, we hebben de lonen van onze medewerkers op korte tijd met 20% moeten verhogen om te zorgen dat ze konden leven van hun loon. Maar het blijft gelukkig doenbaar om het draaiende te houden, ook in moeilijke economische omstandigheden.”

Toekomst

Pensioen lijkt het laatste van zijn gedachten. “Ik denk niet aan stoppen. Hoewel ik bijna de pensioengerechtigde leeftijd heb bereikt, kan ik wellicht met gemak nog tot mijn 80ste doorgaan. Ik heb zoveel ideeën om dingen te proberen en te veranderen, dat geeft me energie. Mijn basisgeloof is dat iedereen gewoon een kans moet krijgen. Als ze die grijpen, raken ze enorm ver in het leven – maar de kansen moeten er eerst wel zijn.

We hebben prachtige verhalen van de kinderen die via ons zijn opgeleid. Van straatkind tot dokter of succesvolle ondernemer; het zijn geen uitzonderingen. Uiteraard vinden niet alle kinderen hun weg in het leven; dat is een mooie utopie maar helaas niet realistisch. Maar ik ben wel trots op het hoge percentage kinderen dat via ons onderwijs kreeg en later een mooi leven uitbouwt. Het maakt een gigantisch verschil op lange termijn.”

Meer lezen of doneren: caprioolkinderen.be